سانتریفیوژ میکروهماتوکریت یک نوع سانتریفیوژ خاص است که برای اندازه‌گیری میزان هماتوکریت در نمونه‌های خون استفاده می‌شود. هماتوکریت نسبت حجم سلول‌های خونی به حجم کل خون است و معمولاً به صورت درصد اعلام می‌شود.
سانتریفیوژ میکروهماتوکریت یک نوع سانتریفیوژ خاص است که برای اندازه‌گیری میزان هماتوکریت در نمونه‌های خون استفاده می‌شود. هماتوکریت نسبت حجم سلول‌های خونی به حجم کل خون است و معمولاً به صورت درصد اعلام می‌شود.
کاربرد سانتریفیوژ میکروهماتوکریت
در تشخیص بیماری‌ها
اندازه‌گیری هماتوکریت می‌تواند در تشخیص بیماری‌های مختلف مفید باشد. به عنوان مثال، افزایش هماتوکریت ممکن است در بیماری‌های کلیوی، فشار خون بالا یا بیماری‌های خونی اتفاق بیفتد.
در مانیتورینگ درمان
در برخی از شرایط مانند بیماری‌های قلبی و عروقی، هماتوکریت می‌تواند به عنوان یک نشانگر مانیتورینگ درمان و تغییرات در سلامت قلب و عروق مورد استفاده قرار گیرد.
ارزیابی وضعیت سلامت عمومی
اندازه‌گیری هماتوکریت به عنوان یک اندیکاتور اصلی در مطالعات خونی مورد استفاده قرار می‌گیرد و می‌تواند در ارزیابی وضعیت سلامت عمومی فرد مفید باشد.
کاربرد آن در بررسی خون اهداکنندگان و گیرندگان
در زمینه ترتیب گیری خون و اهداکنندگان خون، اندازه‌گیری هماتوکریت می‌تواند به تعیین سلامت فرد و مناسب بودن خون برای اهدا کمک کند.
کاربرد آن در پژوهشات علمی
در تحقیقات علمی و پزشکی، اندازه‌گیری هماتوکریت به عنوان یک پارامتر مهم در مطالعات خونی و ارتباط آن با سلامت و بیماری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
به طور کلی، سانتریفیوژ میکروهماتوکریت به عنوان یک ابزار دقیق در تحلیل و ارزیابی خون مورد استفاده قرار می‌گیرد و در تشخیص و پیگیری برخی از حالات سلامت و بیماری‌ها اهمیت دارد.
تفاوت سانتریفیوژ میکروهماتوکریت با دیگر سانتریفیوژها
در عملکرد این نوع سانتریفیوژ، هیچ تفاوت معناداری با سایر انواع سانتریفیوژها وجود ندارد. تمامی سانتریفیوژهای، با استفاده از نیروی گریز از مرکز، قادر به جداسازی ذرات ترکیب نمونه بر اساس چگالی هستند. سانتریفیوژ میکروهماتوکریت به طور خاص برای قرار دادن لوله‌های مویین هپارینه، که جهت اندازه‌گیری هماتوکریت خون به کار می‌روند، به طور دقیق و مناسب سازی شده است.
روش کار با سانتریفیوژ میکروهماتوکریت
روش کار با سانتریفیوژ میکروهماتوکریت به منظور اندازه‌گیری هماتوکریت در نمونه‌های خونی معمولاً به شرح زیر است:
آماده‌سازی نمونه
نمونه خون مورد نیاز است. معمولاً از انگشتان یا وریدها نمونه‌گیری می‌شود. در برخی از موارد، نمونه خون با افزودن یک ماده ضد انعقاد نیز آماده می‌شود.
سانتریفوژ نمونه
نمونه خون در لوله‌های سانتریفیوژ قرار می‌گیرد. سپس لوله‌ها به سانتریفیوژ میکروهماتوکریت قرار داده می‌شوند. دوران سانتریفیوژ باعث جداسازی اجزای مختلف خون از یکدیگر می‌شود.
اندازه‌گیری هماتوکریت
پس از سانتریفوژ، لوله‌ها از دستگاه خارج شده و میزان حجم سلول‌های خونی و حجم کل خون اندازه‌گیری می‌شود. هماتوکریت به صورت درصد از حجم کل خون اعلام می‌شود.
تفسیر نتایج
نتایج اندازه‌گیری هماتوکریت معمولاً به صورت عددی درصد از حجم کل خون اعلام می‌شود. این مقدار میزان سلول‌های خونی در خون نشان می‌دهد و ممکن است به عنوان یک نشانگر برای سلامت عمومی و برخی از بیماری‌ها مورد استفاده قرار گیرد.
ثبت و گزارش
نتایج اندازه‌گیری هماتوکریت در دفترچه یا نرم‌افزار مربوطه ثبت می‌شود. این نتایج ممکن است برای پیگیری تغییرات در زمان، تشخیص بیماری‌ها یا ارزیابی تاثیر درمان استفاده شود.
در هر صورت، توجه به دقت در تکنیک‌های نمونه‌برداری و انجام مراحل با دقت بالا، مهم است تا نتایج دقیق و قابل اعتماد حاصل شوند.
اندازه گیری هماتوکریت خون با سانتریفیوژ میکروهماتوکریت
اندازه‌گیری هماتوکریت یکی از پارامترهای حیاتی در تجزیه و تحلیل خون می‌باشد و این اندازه‌گیری به طور گسترده در آزمایشگاه‌های تشخیص طبی و آزمایشگاه‌های زیست‌شناسی اجرا می‌شود. هماتوکریت خون نسبت حجم گلبول‌های قرمز به حجم کل خون را نمایان می‌سازد. پزشکان با دستور آزمایش هماتوکریت خون، از این نسبت برای تشخیص بیماری‌هایی همچون سرطان خون، کم‌خونی، غلظت خون، و کم‌آبی بدن استفاده می‌نمایند. این اطلاعات به پزشکان امکان می‌دهد تا به شیوه‌های بهتری درمان را هدایت کرده و به بیماران خدمات بهتری ارائه دهند.
انجام این آزمایش بسیار ساده است و تنها ابزار مورد نیاز برای انجام این اندازه‌گیری، سانتریفیوژ میکروهماتوکریت است.
مقایسه روش‌های میکروهماتوکریت و ماکروهماتوکریت
همانطور که گفته شد، آزمایش هماتوکریت یا HTC یکی از روش‌های اندازه‌گیری گلبول‌های قرمز خون است. هدف از انجام آزمایش هماتوکریت تعیین نمودن میزان هماتوکریت خون برحسب درصد (یا درصد حجمی گلبول قرمز خون) است. این آزمایش به دو روش میکروهماتوکریت و ماکروهماتوکریت انجام می‌شود که در ادامه تفاوت‌های آن‌ها عنوان شده است:
۱- تفاوت در نمونه‌گیری:
در روش ماکرو هماتوکریت، خون به روش معمول و با استفاده از لوله‌هایی که حاوی ماده اتیلن دی آمین تترا استیک اسید (EDTA) هستند جمع‌آوری می‌شوند. اما در روش میکروهماتوکریت، میزان نیاز به نمونه‌ی خون کمتر خواهد بود و معمولاً نمونه‌ی خون تنها با ایجاد سوراخی کوچک بر روی نوک انگشت و به کمک لوله مویینه حاوی هپارین جمع‌آوری می‌شود. لازم به ذکر است در صورتی که نمونه‌ای از خون برای انجام سایر آزمایشات هماتولوژی موجود باشد، می‌توان از آن نیز برای پر کردن لوله مویینه استفاده نمود.
2- تفاوت در روش آزمون:
لوازم مورد نیاز برای آنجام آزمایش ماکرو هماتوکریت عبارتند از دستگاه سانتریفیوژ، پیپت پاستور و لوله Wintrobe برای انجام آزمایش، لوله به کمک پیپت پاستور از خون پر می‌شود. دقت کنید که در این مرحله نباید هیچ حبابی ایجاد شود. سپس لوله در دستگاه سانتریفیوژ قرار می‌گیرد.
حتماً توجه داشته باشید که برای حفظ ایمنی و جلوگیری از آسیب دیدن روتور و شکستن لوله، حتماً یک لوله Wintrobe دیگر برای ایجاد تعادل در روتور (بالانس نمودن روتور) استفاده کنید. در آزمایش ماکرو هماتوکریت، خون با سرعت ۳۰۰۰ دور بر دقیقه و به مدت ۳۰ دقیقه سانتریفیوژ خواهد شد. پس از اتمام سانتریفیوژ، لوله خارج می شود و ارتفاع ستون RBC به عنوان HCT گزارش می‌شود.
البته باید در نظر داشته باشید که برای تعیین میزان هماتوکریت، نباید لایه‌ی سفیدرنگ موجود در لوله که ترکیبی از پلاکت و گلبول سفید است، خوانده شود زیرا این امر ممکن است منجر به ایجاد نتایج مثبت کاذب گردد.
در روش میکروهماتوکریت، پس از پر کردن خون در یک لوله مویینه، انتهای لوله با استفاده از خمیر مخصوص بسته می‌شود. سپس لوله به مدت ۴ تا ۵ دقیقه با سرعت ۱۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰۰ دور در دقیقه سانتریفیوژ می‌شود. دقت داشته باشید که بالانس نمودن روتور برای حفظ ایمنی الزامی است. خواندن میزان هماتوکریت در این روش با کمک نقاله و یا خط‌کش مخصوص میکروماتوکریت انجام خواهد شد